Pečat Maurovića, Šarlijea i Ibinona

Autor: Dragan Stošić, Izvor: Novi magazin

Svojevrsna monografija Maurović: Od Mula do Mula, koju je priredio Veljko Krulčić, strip teoretičar i dobar poznavalac rada Andrije Maurovića, promovisana je prošle godine u Mesnoj zajednici Muo (izdavač) opštine Kotor, u okviru manifestacije Od Mula do Mula, obeležavajući tako 120 godina od rođenja i 40 godina od smrti čuvenog slikara, ilustratora i strip crtača. U Kotoru je tada, u Kulturnom centru Nikola Đurković, u okviru manifestacije Dani Mula, otvorena i izložba Maurović se vraća doma, autora Stanke Janković Pivljanin i Veljka Krulčića. Janković Pivljanin podsetila je da je „Murovićev otac bio Slovenac, a majka iz naših krajeva. Umjetnik je ovdje rođen, živio je u Hrvatskoj, gdje dvije nagrade nose njegovo ime, a cijelo njegovo djelo danas predstavlja kulturno dobro Republike Hrvatske“. Ona je dodala da je ideja bila da kroz fragmente isprate Maurovićev život iz godine u godinu, te da se kroz fotografije, crteže, naslovnice, postavljene u okviru izložbe, stekne uvid u različite žanrove onoga što je umetnik radio. Manifestacijom, i posebno izložbom, knjigom, i postavljanjem spomen-ploče na Maurovićevoj rodnoj kući, organizatori su želeli da podsete na kulturno nasleđe malog ribarskog mesta i ljude koji su njemu rođeni, među kojima ovom majstoru pripada posebno mesto.

O Mauroviću mnogo toga dosad nije istraženo, ni zabeleženo, a deo tih otkrića nalazi se i u knjizi Maurović: Od Mula do Mula, ističe Krulčić. Kroz 555 fragmenata i 244 ilustracije, na više od 250 stranica, tako, počev od 1901, kada je umetnik rođen u Muu, 29. marta, pa sve do 2023, autor iscrpno i pregledno šeta po životu i radu „likovnog umetnika izvan svih kategorija“, otkrivajući njegovu i „čaroliju“ onih koji su pokušavali da isprate njegov kvalitet i kvantitet. Ova hronologija beleži sve ono što se dosad saznalo o Maurovićevom liku i delu, upisuje godine i datume realizacije (i objavljivanja) njegovih, stripova, ilustracija, slika… kako do njegove smrti, 2. septembra 1981, tako i u godinama koje su se protegle do današnjih dana.

Reklo bi se, ispunjen je, većim delom, svojevrsni životni geslo ovog autora s početka knjige: „Volio bih da ostavim pečat Andrije Maurovića, da klinci znaju da sam živio“!

Novosadska Čarobna knjiga, pak, zaokružila je Dargoov projekat posvećen jednom od verovatno najdužeg i najkvalitetnijeg strip serijala o piratima – Riđobradi, koga su kreirali scenarista Žan-Mišel Šarlije (1924-1989) i crtač Viktor Ibinon (1924-1979). Prevod sa francuskog na srpski jezik potpisuje Branislav Glumac. Šestu knjigu čine poslednje tri epizode iz 1967/68. i 1974, u kojima se Ibinon oprostio od ovog serijala (+ bonus šesnaestostana, crno-bela epizoda Kobra, objavljena Super poket Pilotu 1969), tekst Žaka Pesisa Ibinonov Riđobradi, i njegov intervju sa Ibinonovom ćerkom Mišel, kao i kratku belešku Brig Ale – Le Gala o „nepoznatom crtaču“, Žilu Šajeu, koji je dovršio poslednju epizodu potpisanu Ibinonovim imenom Pakleni brod. Tu su i tekst Žila Ratjea o Šarlijeovoj strasti prema brodovima, i Šarlijeova posveta Viktoru Ibinonu nakon njegove smrti.

Potraga za novim crtačima Riđobradog potrajala je (okušali su se i Žozef Gilen Žiže i njegov sin Loran, alijas Lorg, kao i Kristijan Gatinjol, alias Kristijan Gati), da bi konačan izbor pao na Patrisa Perlena (koji će i realizovati, između 1981. 1988, dve fantastične epizode – Trgovci ebonovinom i Pobunjenici s Jamajke, i probati treću uz sopstveni scenario, što se pretvorilo u novi strip serijal – Jastreb). Ovaj diptih o buni protiv trgovaca robljem, Šarlijeova je oda toleranciji i slobodi. Tako je započeta (i završila se) jedna avantura koja je puno obećavala. Pored ove vizuelne informacije o sudbini Riđobradog, njegovog posinka Erika, i vernih Babe i Jednonogog, u sedmoj knjizi Brig Ale – Le Gal piše o Dvojici Riđobradih Patrisa Perlena, Perlenovoj Gusarevoj kćeri, te Perlenu kao kormilaru Crnog sokola. Tu je i obiman intervju koji je Le Gal obavio sa Perlenom, a Alen Buler piše o Perlenovim brodovima. Pored toga čitaocima je ponuđen i inspirativan tekst Žan-Mišel Šarlijea – Robovi i trgovci robljem.

Tekst je prenet sa portala Novi magazin.