Dok je Milo brojao pare, Amfilohije je sabirao vjernike

Piše: Željko Ivanović

Da je car Justinijan sagradio Aja Sofiju u Singidunumu a ne Konstantinopolju, i da je onda početkom 20. stoljeća kralj od Jugoslavije Aleksandar u znak stvaranja nove multikonfesionalne države SHS tu pravoslavnu bogomolju pretvorio u muzej, za sve ljude, posjetioce, domaće, goste, i da je potom 100 godina kasnije, 2020. godine, jedan korumpirani majstor za zidanje hibridnog režima poput Aleksandra Vučića, najbolji drug od Mila i Erdogana, da je taj, dakle, AV dekretom odlučio da vrati Aja Sofiju, tu zamišljenu beogradsku, prvobitnoj namjeni i od nje ponovo učini vjerski objekat, samo za pravoslavce – šta bi se desilo?!

Možete da zamislite taj lelek po vječnoj našoj, novi serijal Pobjede, CDM-a i ostalih Đukanovićevih analitika, gdje bi se samoproglašeni prvaci građanskog i antifašističkog pokreta, tobožnji fanovi otvorenog društva i Karla Popera, od Podgorice do Beograda, od Prištine do Zagreba, od Moskve do Čikaga, od Mija Boksera do Latinke, od Biserko do Vlasija, od Sisojeva do Servera, gdje bi se svi oni ređali danima i mjesecima u kuknjavi za muzejom Aja Sofijom, za sekularnom Srbijom, osuđujući AV i njegov nacionalizam zbog udara na čitav region i njegovu stabilnost?!

Ovako ispade čudno i posve neubičajeno, zahvaljujući, naravno, istoriji ali i licemjerju i providnoj propagandi – prvo car Justinijan sagradi Aja Sofiju na Bosforu (a ne na Dunavu), kao hrišćanski hram naravno, onda veliki osvajač Mehmed II pretvori Aja Sofiju u džamiju, naravno, da bi poslije mnogo vjekova, početkom 20. stoljeća, taj isti hram, veličanstveni Kemal Ataturk stavio „van funkcije“, prilažući svom narodu a onda i čitavom svijetu umjesto bogomolje – muzej! Kao simbol nove sekularne i evropske Turske! Da bi ove, 2020. godine, neprilično vremenu, dakle, jedan soft diktator Erdogan, koji je napunio turske zatvore hiljadama svojih neistomišljenika i pogasio sve slobodne medije, sultan 21. stoljeća, drug od Mila i AV, odlučio da sve vrati na prethodno podešavanje. Tako je Aja Sofija opet postala džamija, a Turska otplovila niz more, još dalje od Evrope.

A ovdje – muk! Muk u vječnoj našoj. Ali ne i u Evropi. Najveći turski intelektualci, pisci, režiseri, naučnici, od kojih gotovo svi žive daleko od svoje zemlje i Erdoganove čizme, njihove evropske kolege, pišu i plaču za Ataturkovom Aja Sofijom, to jest sekularnom i evropskom Turskom. Ovdje i dalje šutnja. Nema peticije, nema feljtona, nema fejk prvaka antifašizma i zapadnih vrijednosti, ne javlja se Davorjanka, umro Tito, ne čuju se Milo i njegovi plaćenici, niko iz kruga dvojke, niko iz Prištine, Sarajeva, Splita, niko iz Njujorka i Čikaga, niko od nepomenika da napiše jednu riječ o Erdoganovom činu i njegovim mogućim posljedicama po stabilnost i budućnost regiona?!

Ali da me pogrešno ne shvati hibridni autokrata Vučić. I da ne potrči i u svom stilu zaplače nad još jednom “antisrpskom nepravdom”. Nije ovo utjeha za njega, a kamoli da je podrška njegovoj politici jer – on je isti Erdogan. I kao što ovaj provocira i učestvuje u sukobima na Bliskom istoku, Kavkazu, a počeo je nešto da čačka i po Mediteranu, isto bi to radio i AV, da mu može biti, po svom regionu. A tek Vulin i njegova sablja iz Sedmog bataljona. Svi oni su iz iste priče već citiranog Umberta Eka – bezočni manipulatori, bez moralnih skrupula, spremni da umotani zastavom lažnog patriotizma, propagiraju supremaciju svoje nacije ili vjere.

Nego da se vratim na poentu teksta. Otkud dvostruki aršin?! Ili još važnije – kada će dežurni lelekači i plaćene patriote DPS-a prestati da nas plaše bjelašima, četnicima, popovima i ostalim alama velikosrpskog i nepopravljivog Beograda?! Jasno je ali i davno zaključeno – srpski nacionalizam je dominantno rasturio Jugoslaviju, uz podršku i SPC, izazvao rat i zločine i doveo do onoga u čemu danas obitavamo – do zarobljenih institucija, endemske korupcije i organizovanog kriminala. Dakle, razumijem nečiju frustraciju ili strah, posebno onih koji su u ratovima 90-ih izgubili svoje bližnje, ali samo pitam – kada će profi “zapadnjaci” iz zemlje i regiona prestati da spinuju i falsifikuju? Vučić nije prevashodno problem i opasnost za region već za samu Srbiju.

A naš problem i pitanje od koga doskorašnja vlast i njeni promoteri bježe, pokušavajući da ga preformulišu u svoju korist, jeste – otkud sada, baš nakon izbora 30. avgusta i pada višedecenijske vlasti, toliki strah od gubitka sekularne i građanske države?!

Zar to nije proces koji traje već tri decenije?! Koliko i Milo?! Gdje ste bili dosad?! Dok je DPS progonio i prijetio, Crkva je okupljala i nudila utjehu. Dok je Milo brojao pare, Amfilohije je sabirao vjernike. Bilo nas je petoro, reče mitropolit proljetos, kada sam 1990. došao u Crnu Goru. A pogledajte koliko danas u našoj crkvi ima samo djece do 10 godina!

Nije, dakle, atak na sekularnu državu Crnu Goru krenuo sa novom vlašću već sa DPS-om. Prije 30 godina. Prvo je politika ratova i zločina, a onda pohare i kriminala, učinila da svih ovih godina u istraživanjima javnog mnjenja Crkva dominira kao institucija od najvećeg povjerenja. Zato što je sve ostale adrese korumpirani režim zarobio i obesmislio. Socijalne razlike, bijeda, siromaštvo, nepravda, kriminal i ubistva, droga i kladionice, svi ti atributi i glavni produkti vremena vlasti nedodirljivog i svemoćnog DPS-a, jednostavno su tjerali obične ljude crkvi. Da spasu djecu od ulice, heroina, kvota, partijski urušenog obrazovnog sistema, zapuštenih škola, zbunjeni i preplašeni roditelji su ih gurali crkvi. A ova ih spremno i raširenih ruku dočekivala.

I to je jedan od vrućih krompira koje nova vlast dobija u ruke od odlazećeg režima. Kako da se ojača sekularnost države koju je DPS načeo i skoro razorio?! Kako da se stvore uslovi da Crkva i sve vjerske zajednice žive i rade kao u svakom normalnom društvu, a da država i njene institucije ojačaju i ponude građanima sigurnost i perspektivu – ekonomsku i fizičku. Tek kada se ulice očiste od klanova i ubistava, kada se digne ekonomija i obezbijedi posao za sve koji žele i znaju, tek kada se škole oslobode partijske ruke, počeće da jača sekularna Crna Gora. I onda će se u crkvu ići zbog molitve i lične potrebe a ne iz opštih, što bi Uprava policije rekla, bezbjednosnih izazova i razloga.

Paralelno, u crnogorskom društvu, umjesto histerije Đukanovićevih narikača i plaćenika, treba da se otvori dijalog svih strana na temu sekularnosti države koju je DPS doveo u pitanje. I da se traže rješenja.

Što bi rekao “naš vjerni narod” – smrt fašizmu, sloboda građanima. A ne Slobodan. Ili Milo, to jest Vučić. Pardon, Erdogan.

Tekst je prenet sa portala Vijesti.