Pitanje Budve: Garancije državne, pare narodne
Piše: Jasna Vukićević, Radio Slobodna Evropa
“Podsjetiću da je aktiviranje garancija u slučaju WTE u iznosu od 29.250.000 eura drugi slučaj ove godine; prvi slučaj aktiviranja garancija Vlade je bio vezan za stečaj Atlas banke – Invest banke Montenegro u iznosu od 9 miliona eura”, navodi Damjanović i ocjenjuje da u slučaju WTE nije dovoljno da zvaničnici najave istragu u tom poslu.
Šta je WTE?
WTE (Wassertechnik GmbH) je dio austrijskog konzorcijuma EVN Grupe i investitor je gradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Budvi, koje je preraslo u međunarodnu aferu jer se WTE-EVN i Opština Budva spore oko vrijednosti uloženih radova u izgradnju postrojenja.
Nakon što je WTE aktiviralo državne garancije Vlade, nema zvaničnih informacija o tome hoće li ta kompanija aktivirati i garancije Opštine Budva od oko 66 miliona eura
Nezavisni procjenitelji su utvrdili da je umjesto oko šezdeset miliona eura, koliko je predviđeno ugovorom, u gradnju utrošen upola manji iznos, što njemačko-austrijski partner ne priznaje.
“Bez političke odgovornosti, u ovom slučaju i krivične, koja bi obuhvatila i lica iz politike koja su u svakom smislu kreirala ovaj posao sa WTE-EVN, ovo će biti samo još jedna državna šteta za koju neće odgovarati pravi počinioci”, smatra Damjanović.
Nakon što je WTE aktiviralo državne garancije Vlade, nema zvaničnih informacija o tome hoće li ta kompanija aktivirati i garancije Opštine Budva od oko 66 miliona eura. U slučaju da se to desi, jedina opcija koju ima Opština Budva je sudski proces, kaže za RSE Mijomir Pejović, čelnik budvanskih Demokrata koji su dio lokalne vladajuće koalicije.
“Ja sam očekivao i do sada da će Specijalno državno tužilaštvo razriješiti cjelokupnu aferu, međutim mi još nemamo konačan epilog”, kaže Pejović i dodaje da je ovaj grad na obali Jadrana žrtva ranijih pogrešnih i kriminalnih odluka koje je donijela bivša DPS vlast, a sve aminovala, navodi, Vlada na čijem je čelu tada bio Milo Đukanović.
“Ništa manje odgovornosti nije ni na investitoru WTE i EVN, koji su pokazali da su se ovdje prilagođavali određenim ‘balkanskim pravilima’. Samo priznanje njihovog ranijeg čelnog čovjeka u Crnoj Gori da je učestvovao u izvlačenju novca za organizovanu kriminalnu grupu, samo po sebi govori o stepenu odgovornosti te firme koja sada aktivira garancije”, dodaje Pejović.
Šta je priznao direktor WTE?
Podsjetimo, bivši direktor WTE u Crnoj Gori Ginter Faust priznao je pred Specijalnim tužilaštvom da je ta firma učestvovala u korupcijskim poslovima u iznosu od 3 miliona eura, koliko je preneseno osuđenom šefu organizovane kriminalne grupe Svetozaru Maroviću za vraćanje njegovih ličnih dugova.
Specijalno tužilaštvo o tome ima i priznanje nekadašnjeg skipera na Marovićevoj jahti Stjepana Skočajića, osuđenog za korupciju, o tome da su radovi na izgradnji postrojenja za tretman otpadnih voda “napumpavani”, kako bi se opštinski novac preko fiktivnih ugovora njegove firme „Biochem industries“ preusmjeravao za izmirivanje Marovićevih pozajmica.
Svetozar Marović, nekadašnji visoki funkcioner Crne Gore i nekadašnje Jugoslavije, se nalazi u Beogradu i za njim je još pre dvije i po godine raspisana Interpolova poternica. Srbija ga nije do sada izručila.
Kada je WTE ovih dana najavio da će napustiti projekat i aktivirati opštinske garancije, predsjednik Opštine Marko Carević je od Specijalnog tužilaštva zatražio stopiranje garancija od 66 miliona eura. Na konferenciji za novinare održanoj 18. decembra je kazao da je tu garanciju potpisao bivši predsjednik Opštine Budva Rajko Kuljača, bez saglasnosti Skupštine opštine ili Ministarstva finansija.
“Konačno smo dobili tu garanciju na 66 miliona od njemačkog partnera, jer ona ne postoji u arhivi Opštine, a postoji djelovodni broj da je zavedena. Tražimo od Vlade i Specijalnog državnog tužilaštva da ta garancija bude stopirana, jer je izdata mimo pravila poslovanja, a njeno aktiviranje bi značilo krah za budžet Opštine Budva”, kazao je Carević.
Demanti bivšeg predsjednika opštine
Bivši predsjednik Opštine Rajko Kuljača je demantovao da je potpisao spornu garanciju.
Postrojenje koje je otvoreno 2014. godine, nema dozvolu, riječ je o divljem objektu bez pravne dokumentacije, iako je za njega već plaćeno oko 15 miliona eura, kazao je Carević
“Za vrijeme svog mandata nikada nisam potpisao, niti učestvovao na bilo koji način u njenom donošenju”, saopštio je Kuljača.
Postrojenje koje je otvoreno 2014. godine, nema dozvolu, riječ je o divljem objektu bez pravne dokumentacije, iako je za njega već plaćeno oko 15 miliona eura, kazao je Carević.
“Osim toga”, dodaje, “investitor je završio samo dio radova, nije izgradio postrojenja na Svetom Stefanu i u Buljarici, kako je predviđeno ugovorom”, kaže Carević i ponavlja da će Opština platiti “sve do zadnjeg eura”, ali samo kada se utvrdi tačan iznos koji je uložen u izgradnju.
“U protivnom, nijedan euro! Ko će im platiti, neka vide sa onima s kim su dogovarali, sa nama o tome nema kompromisa”, rekao je Carević.
Ministarstvo konstatovalo propuste
Iz Vlade su najavili da će cijeli posao istražiti državni organi, a Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa Crne Gore je zadužen da podnese krivične prijave protiv “svih fizičkih i pravnih lica u Crnoj Gori i u inostranstvu koji su nanijeli štetu i ugrozili finansijske i ekonomske interese Države i opštine Budva”, saopšteno je iz Ministarstva finansija u subotu, 21.decembra.
“Konstatovano je da su učinjeni veliki propusti kako u zaključenju samog Ugovora, tenderskoj proceduri, realizaciji projekta, kvalitetu izvedenih radova, određenim finansijskim aktivnostima koje u najmanju ruku možemo okarakterisati kao sumnjive, pa i kriminalnih aktivnosti, a što je konstatovano i u nalazima vještaka koji su bili angažovani u ovom procesu”, kazao je na konferenciji za medije državni sekretar u Ministarstvu finansija Nemanja Katnić.
Poslanik Aleksandar Damjanović, međutim, smatra da je umjesto deklarativnog pozivanja na odgovornost, neophodno da se sankcionišu svi učenici ovog posla za koje se utvrdi krivica.
“Podsjetiću da je iznos garancija iz budžeta već sada blizu 15 posto BDP-a (bruto domaćeg proizvoda), što je maksimalno definisan iznos propisan Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti. I niko ne može garantovati da u tim brojnim garancijama nema ovako rizičnih poslova i da nam se neće desiti da nas neka banka ili strana firma ponovo iznenadi aktiviranjem garancija. A mi od Vladinih konferencija za štampu nećemo imati ništa”, zaključuje Damjanović.
Ministarstvo finansija je saopštilo da je Ugovorom iz 2009. godine izgradnja postrojenja ugovorena na 58,5 miliona evura, što je kasnije aneksom povećano na 68 miliona eura, za održavanje i kamate. Državne garancije su date na polovinu prvobitnog iznosa.
Tekst je prenet sa portala Radio Slobodna Evropa.