Opet niske kazne za zločin u Štrpcima

Autor: Dejan Kožul, Izvor: Novosti

Troje pripadnika jedinice “Osvetnici”, koja je djelovala u sastavu Vojske Republike Srpske, prvostepenom presudom pred Višim sudom za ratne zločine u Beogradu, po drugi puta u dve godine osuđeno je na ukupno 25 godina zatvora zbog ratnog zločina u Štrpcima u Bosni i Hercegovini 1993. godine, kad je iz voza oteto 20 putnika uglavnom bošnjačke nacionalnosti, koji su potom mučeni i ubijeni.

Istovjetna je ovo presuda prethodno donešenoj 2023. godine koju je Apelacioni sud poništio, te vratio Višem sudu na ponovno odlučivanje.

Po drugi puta osuđeni su Gojko Lukić i Duško Vasiljević na po 10 godina, a Dragana Đekić na pet godina zatvora za jedan od najstrašnijih zločina prema građanima Srbije nesrpske nacionalnosti.

Za Naila Kajevića, čiji brat Nijazim je otet iz tog voza, nakon čega je mučen i ubijen, niske presude nisu iznenađenje. Pred malim brojem novinara nakon izricanja presude je naglasio da su kazne za taj zločin sve manje u manje jer je sud u Bijelom Polju još 2022. godine osudio Nebojšu Ranisavljevića, takođe pripadnika vojske bosanskih Srba, na kaznu od 15 godina zatvora za učešće u ratnom zločinu protiv civilnog stanovništva, dok su u BiH također sedmorica bivših pripadnika Vojske Republike Srpske osuđeni na ukupno 91 godinu zatvora.

Kad je 2019. godine počelo suđenje, nakon više od deset puta dopunjavane optužnice, na optuženičkoj klupi, pored troje osuđenih, bio je još Jovan Lipovac, koji je u međuvremenu na slobodi preminuo.

Za preostale Kajević primjećuje da ni jednog trenutka nisu pokazali kajanje, niti bilo kakvu pijetet prema žrtvama i porodicama.

– Naprotiv, svi su nastojali da dokažu da nisu bili tu iako je već u prvom suđenju Nebojši Ranisavljeviću u Bijelom Polju bilo jasno da je ovo samo dio grupe koja je učestvovala u otmici – rekao je on.

Sutkinja je tokom obrazloženja presude navela da su saslušavani novi svjedoci koji nisu mnogo doprinijeli u otklanjanju nedoumica vezanih za ovaj slučaj koji je u više navrata nazivala dijelom nemeđunarodnog sukoba, odnosno unutrašnjeg sukoba između između građana BiH, iako su svi oteti, osim jednog NN lica u tom trenutku bili građani ondašnje SR Jugoslavije, odnosno Srbije.

Sam Kajević zato napominje da otmica i ubistva nisu bili nikakva osveta ili nepromišljeni čin, već da je riječ o koordiniranoj i isplaniranoj otmici koja je, kako kaže, imala u vidu da se nikad ne otkriju tijela jer ako “nema tijela, nema ni zločina”.

Otkrivena su svega četiri od 20 tijela, za koje se pretpostavlja da su bačeni u jezero Perućac.

On tvrdi da da su nalogodavci za ovaj zločin u Beogradu, kao i da je tadašnja JNA imala komandu nad VRS.

Prošle su skoro 33 godine od zločina, a presude još nisu pravosnažne. Kajević vjeruje da je riječ o osmišljenoj akciji za mrcvarenje porodica. Napominje da je ova grupa uhapšena 2014. godine, kao i da su u međuvremenu preminula njih dvojica, te ih je sad samo troje osuđeno.

Kao svjedok je u ovom ponovljenom postupku saslušan i Milan Lukić, koji je po optužnici predvodio grupu koja je počinila zločin. Sutkinja je navela da je tokom saslušanja rekao da je čitav slučaj zavjera, da se zločin nije ni desio, kao i da ubijeni danas žive u nekoj evropskoj državi zbog čega i nema tijela.

Sudsko vijeće Haškog tribunala osudilo je Lukića na doživotnu robiju, zbog serije zločina počinjenih nad Bošnjacima u Višegradu i okolini tokom rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1994. godine. Lukić je proglašen krivim za spaljivanje najmanje 119 muslimanskih civila, uglavnom žena, djece i staraca u Višegradu u junu 1992. godine, za ubistva 12 muškaraca na obali Drine, jedne žene u Višegradu i mučenje nesrpskih pritvorenika u logoru Uzamnica. Milan Lukić za ovaj zločin nikad nije odgovarao.

Osnivačica Fonda za humanitarno pravo Nataša Kandić istakla je da presuda nije pravična s obzirom na težinu zločina.

– Protekle su 33 godine. Toliko je presuđenih činjenica utvrđenih pred Višim sudom u Bijelom Polju 2002. godine, a izriču se ovolike kazne. Smatramo da to nije pravda – rekla je ona i dodala da bi 33 godine poslije, u normalnom sistemu, rekli da im je žao što je sve ovoliko dugo trajalo i što kazna ne odgovara zločinu koji je počinjen.

Odbrana ima pravo žalbe Apelacionom sudu.

Da podsetimo da je o ubistvu u Štrpcima režiser Nebojša Slijepčević snimio višestruko nagrađivani kratki igrani film „Čovjek koji nije mogao šutjeti“ koji je ušao i u uži izbor za Oskara. Film je snimljen na temelju slučaja Tome Buzova, penzionisanog oficira JNA, jedinog ubijenog koji nije bio bošnjačke nacionalnosti, koji je otet jer se suprostavio odvođenju civila iz voza.

Tekst je prenet sa portala Novosti.